“Ik wil je nooit meer zien of spreken”. Dat was het laatste dat zijn vader tegen hem zei. Zijn zus had vader in korte tijd van hem vervreemd.
Zoon buitengesloten
Het begon ogenschijnlijk onschuldig. Zijn zus kwam na jaren geen contact te hebben gehad, opeens weer op bezoek bij vader. Die paar uurtjes werden dagen. De dagen werden weekenden. Met zoon had hij altijd een goede warme relatie gehad en hij genoot ervan dat dochter en schoonzoon hem nu ook zo af en toe meenamen. Achteraf bleek een van die uitjes een bezoekje aan een notaris. Vader had een levenstestament laten maken. Als gevolmachtigde benoemde hij zijn schoonzoon, die had als accountant immers veel verstand van cijfers. Het stel had vader wijsgemaakt dat zoon hem in een zorginstelling wilde onderbrengen om zo de verkoopopbrengst van de woning op te strijken. Daarom werd zoon in het levenstestament ‘buiten gesloten’. Vader hoefde zich nergens meer zorgen over te maken, dochter zou goed voor hem zorgen als dat nodig mocht zijn.
Verdachte omstandigheden
Dat moment kwam eerder dan verwacht. Vader werd naar een geriater gesleept, wilsonbekwaam verklaard en meegenomen naar de andere kant van het land om bij dochter te gaan wonen. De woning werd verkocht en toen begonnen de contante opnames. Zoon hoorde pas weken na de uitvaart dat vader onder (verdachte omstandigheden) was gestorven. Het laatste gesprek met vader speelt nog iedere dag in zijn hoofd: “Ik wil je nooit meer zien of spreken”.
The perfect crime
Het standaardpatroon ‘paaien, indoctrineren, isoleren en vervolgens kaalplukken’. Het kaalplukken in dit geval mogelijk gemaakt door het levenstestament. Waarom is dat levenstestament zonder toezicht gepasseerd? Dat is een vraag die in mijn hoofd speelt. Al jaren geven we voorlichting over financieel misbruik. Een onderwerp dat langzaam uit taboesfeer komt. Gebleken is dat plegers van financieel misbruik er bijna altijd mee weg komen, het is ‘the perfect crime’. Daarom besteden we veel aandacht aan preventie. Een van de belangrijkste preventieve maatregelen die een oudere zelf kan nemen is een levenstestament, maar dan wel met (goed) toezicht erin opgenomen.
Deze casus staat niet alleen. Inmiddels zijn er veel voorbeelden waarin gevolmachtigden ongestoord het vermogen van volmachtgever hebben kunnen plunderen en waarin het financieel misbruik had kunnen worden voorkomen met adequaat toezicht.
Vertrouwen is goed, controle is beter
De keuze wie tot gevolmachtigde wordt aangewezen, is niet willekeurig. Het vertrouwen in de gevolmachtigde is groot. Naast ‘vertrouwen is goed, controle is beter’, is toezicht ook belangrijk voor de gevolmachtigde. Deze is hierdoor beschermd tegen latere (onterechte) verwijten van bijvoorbeeld (andere) erfgenamen. De toezichthouder heeft immers gecontroleerd en geconstateerd dat gevolmachtigde heeft gehandeld in belang van volmachtgever. Weet volmachtgever geen toezichthouder? Met de komst van financieel toezicht door IBAC is er een toezichthouder voor iedereen.
