In deze overspannen huizenmarkt is het voor jongeren niet makkelijk een betaalbare woning te kopen. Wat zou het dus handig zijn als het huis van een grootouder vóór diens overlijden fiscaal vriendelijk kon worden geschonken aan een kleinkind. Vroeger bestonden daarvoor diverse legale constructies maar daar heeft de wetgever een stokje voor gestoken. Wat overblijft is de eenmalige schenking van maximaal een ton voor de aankoop of verbouw van een woning.
“Mocht oma erover denken haar woning aan kleinkind te schenken, terwijl ze er nog zelf een aantal jaar in blijft wonen, dan komt ze voor een onaangename verrassing te staan,” zegt Daniëlle van Iperen-Roepers, toegevoegd notaris en scheidingsbemiddelaar bij Ellens & Lenze in Den Haag. “Ze moet maandelijks 6% van de WOZ waarde aan huur betalen. Bij een huis van vier ton heb je het dan al snel over een bedrag van tweeduizend euro – en dan moet je nog leven. Niet elk pensioen is zo hoog en niet iedereen heeft zoveel cash op de bank. In de praktijk zien we die constructie dus nauwelijks worden toegepast.”
Benadeeld worden
De wetgever heeft dit soort drempels opgeworpen omdat de schatkist anders teveel inkomsten verloren zag gaan, maar er is nog een andere, veel belangrijker reden waarom het op deze manier schenken van een huis niet populair is: “Veel grootouders hebben meer dan één kleinkind. Je riskeert erg scheve gezichten als je één ervan zo sterk voortrekt. Maar ook als er maar één kleinzoon of -dochter is kunnen andere erfgenamen benadeeld worden. Als een huis voor een bedrag gelijk aan de WOZ waarde wordt verkocht aan een kleinkind is die prijs een heel leuk stuk lager dan wanneer het op de markt zou worden gebracht. Dan moeten andere kinderen van oma wel héél veel van hun neefje of nichtje houden om misschien wel tweehonderdduizend euro aan erfenis mis te lopen.”
Schenken en lenen
Wat overblijft is de regeling die politiek Den Haag enkele jaren geleden in het leven riep om de toen slabakkende woningmarkt een impuls te geven: ouders mogen hun kinderen eenmalig een schenking doen van ruim honderdvijfduizend euro, mits het kind jonger is dan veertig jaar en het geld integraal wordt gebruikt voor het opknappen of aankopen van een woning. “In de praktijk zien we die regeling veel worden toegepast,” zegt Daniëlle van Iperen-Roepers, “van eenmalig stimulans is ze blijvend geworden. Maar bedenk wel dat je niet twee keer vijftigduizend kunt geven. Sommigen combineren de schenking met een lening, waarvan dan elk jaar een bepaald bedrag wordt kwijtgescholden. Zo smelt de som weg en kan zoon of dochter misschien niet alleen een aanbetaling doen maar de hele woning op gunstige voorwaarden kopen. En toch geldt ook dan: zorg dat je geen scheve gezichten krijgt. Trek ze recht door alle kinderen gelijke bedragen te geven en dus gelijk te behandelen.”
