Sommige werknemers zijn net zo essentieel voor het succes van het bedrijf als de ondernemer zelf. Dan is het van groot belang die medewerkers aan de organisatie te binden. Dat kan met een financiële bonus, maar beter is de toekenning van aandelen.
Of die winstdeelname ook gekoppeld moet worden aan medezeggenschap bepaalt de ondernemer zelf. Er zijn zoveel varianten, dat er in wezen een heel instrumentarium ter beschikking staat, dat naargelang de tijd en de behoeften anders bespeeld kan worden.
Bonus zwaarder belast dan dividend
Er zijn werknemers die zóveel hart voor de zaak hebben dat het lijkt of die van hen is. Om zulke belangrijke medewerkers niet kwijt te raken, kan het verstandig zijn die schijn in werkelijkheid om te zetten, althans, voor een stukje. “Onderzoek echter altijd eerst hoeveel de werknemer er netto aan overhoudt,” waarschuwt Marten van der Loo, specialist ondernemingsrecht bij Ellen & Lentze Notariaat & Mediation in Den Haag. “Een bonus wordt al snel voor meer dan de helft belast, maar wie 5% of meer van de aandelen in een bedrijf bezit komt voor het dividend in box twee terecht en betaalt daarop 26%. Wie 4,9% bezit blijft in Box 3 en betaalt daar niets over aan belasting.”
Alleen dividend uit aandelen of ook medezeggenschap?
Ondernemers kiezen er vaak voor een certificaat te geven, waarmee ze het recht op dividend en op medezeggenschap van elkaar scheiden. “De aandelen komen dan op naam van een Stichting Administratiekantoor te staan, waarvan de ondernemer de bestuursvoorzitter is. Zo behoudt hij het beslissingsmonopolie. Maar het kan best zijn dat hij of zij in de loop der jaren tot een ander inzicht komt en de betrokken werknemers niet alleen aan het bedrijf wil verankeren, maar ze ook als opvolgers beschouwt. Dan kan die medezeggenschap alsnog worden toegekend. Dat kan heel geleidelijk gebeuren. Als het om één of twee werknemers met elk 4,9% van de aandelen gaat, zal de ondernemer nog altijd het laatste woord hebben. Maar als het om vijf medewerkers gaat spreken we al over 24,5%. Dat is een omvangrijke groep minderheidsaandeelhouders wiens wensen je niet zomaar kunt negeren. Een bonus toekennen is dus een beslissing die zich beperkt tot de arbeidsrechtelijke sfeer, maar aandelen geven heeft gevolgen voor de juridische structuur van het bedrijf.”
Belastingverschil aandelen voor tegenprestatie of ‘om niet’
Tenslotte is het van belang wanneer en hoe de aandelen worden toegekend. Want als dat zogezegd ‘om niet’ is, wordt het bezit ervan belast. Dat is bij een tegenprestatie niet het geval is. Een gesprek met de fiscalist, accountant en zeker de notaris is dus hoe dan ook op zijn plaats. “Ook om de verwachtingen van de werknemer of werknemers van meet af aan goed te managen,” stelt Marten van der Loo. “Want als die zich verheugen op een flinke geldelijke tegemoetkoming en de fiscus gaat met het leeuwendeel daarvan lopen, is het eindresultaat geen tevredenheid maar teleurstelling. En dat laatste is nu nét wat je als werkgever wilde voorkomen door ze die aandelen te schenken.”
